Η "Αποκάλυψη" του Θάνου Παπακωνσταντίνου

Παρακολούθησα δύο φορές την πρωτοποριακή θεατρική μεταφορά της Αποκάλυψης του Ιωάννη από τον Θάνο Παπακωνσταντίνου. Δεν είμαι κριτικός, ούτε θεατρολόγος, ούτε έχω κάποια σχέση με τον χώρο, όμως θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τις εντυπώσεις μου, χωρίς να αναφερθώ σε ερμηνείες, σκηνοθεσία, σκηνικά, κοστούμια και μουσική. Αυτά όλα ως θεατής τα βρήκα υπέροχα!

Όπως ανέφερε ο ίδιος ο δημιουργός της παράστασης, η ενασχόλησή του με το βιβλικό κείμενο δεν είχε θρησκευτική χροιά ή πρόθεση. Δεν θεολογεί. Δεν αγγίζει το ζήτημα του θείου αλλά τον απασχολεί έντονα ο παράγοντας άνθρωπος και κυρίως η Πίστη διαχρονικά.

Παράλληλα με τον χορό των ηθοποιών που απαγγέλει το κείμενο (με μια συγκλονιστική ερμηνεία σε πλήρη αρμονία και με ένα απίστευτο συγχρονισμό) στο "φόντο" της σκηνής ένας ισάριθμος χορός με αυτόν που βρίσκεται στο προσκήνιο παρουσιάζει σιωπηλά εικόνες από κινήματα και γεγονότα είτε θετικά είτε καταστροφικά για την ανθρωπότητα. Είναι οι στιγμές της Ιστορίας κατά τις οποίες οι άνθρωποι πίστεψαν σε κάτι απόλυτα.

Ενώ ο χορός απαγγέλει το κείμενο και επιδίδεται σε ένα χορόδραμα που κινείται κοντά στην βιβλική θεματολογία και εντός της θρησκευτικής ατμόσφαιρας, η συνύπαρξή τους με τον δεύτερο σιωπηλό και στατικό χορό αφηγείται την ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από τις εκφάνσεις της Πίστης στον ιστορικό χρόνο και όχι σε ένα υπερβατικό επίπεδο.

Η μικρή κοινότητα των πρώτων χριστιανών, μέσα από διωγμούς και εμπόδια μένει σταθερή στην πίστη της και κινείται προς τα έσχατα. Το τέλος είναι αινιγματικό και επιδέχεται πολλών ερμηνειών. Άραγε επέρχεται ο θρίαμβος; Υπάρχει Ελπίδα; Δεν παρουσιάζεται το φωτεινό και ελπιδοφόρο τέλος του βιβλικού κειμένου, αλλά ένας γρίφος στον οποίο δεν υπάρχει μια μόνο απάντηση. Οι ερμηνείες ποικίλουν ανά θεατή και είναι τόσες πολλές όσες και οι παρερμηνείες του κειμένου του Ιωάννη. Άλλωστε όπως ανέφερε και ο δημιουργός το κείμενο είναι αυτό που είναι. Ο αναγνώστης κάνει την ερμηνεία ή την παρερμηνεία.

Με είχε συγκλονίσει η άφυλη μορφή στην αφίσα της παράστασης. Μια αινιγματική και απόκοσμη άφυλη μεσσιανική μορφή. Την πρώτη φορά που παρακολούθησα την παράσταση απογοητεύτηκα που δεν την είδα επί σκηνής. Την δεύτερη φορά όμως συνειδητοποίησα ότι ήταν παρούσα σε όλο το έργο. Ακριβώς όπως άφυλη είναι η ανθρωπότητα στην πνευματική ολότητά της, η ίδια η Πίστη και η Ιστορία.

Ήταν πολύ διαφωτιστική η συζήτηση που είχαμε ως κοινό με τον δημιουργό μετά το τέλος της παράστασης και τον ευχαριστώ για την ευγένειά του να μας εξηγήσει όσα είχαμε να τον ρωτήσουμε. Από τις απαντήσεις του άλλωστε συνειδητοποίησα τα περισσότερα από τα παραπάνω.

Ελπίζω να παιχτεί ξανά η δημιουργία του και να μας χαρίσει στο κοντινό μέλλον και άλλα έργα εμπνευσμένα από την θρησκευτική θεματολογία.