Ο Σαμαρείτης, ο Λάζαρος και ο “διαφορετικός” σήμερα.
Λίγο πολύ είναι γνωστές οι δυο παραβολές του Ευαγγελίου.
Ο καλός Σαμαρείτης περιθάλπει και στην ουσία σώζει τη ζωή του ημιθανούς θύματος των ληστών που βρίσκει εγκαταλειμμένο στο δρόμο (Κατά Λουκά Ευαγγέλιο κεφ. 10, στ. 25 - 37). Η σπουδαιότητα της αλληλεγγύης του αποδεικνύεται μεγαλύτερη αν σκεφτεί κανείς ότι οι δύο αυτοί άνθρωποι είναι εθνικοί και θρησκευτικοί "εχθροί". Το θύμα είναι Ιουδαίος. Ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός, έχοντας διαβάσει προηγουμένως ότι περαστικοί ομοεθνείς και ομόθρησκοί του τον αγνόησαν και τον εγκατέλειψαν, γνωρίζοντας ότι έτσι τον οδηγούσαν σίγουρα στον αργό και βασανιστικό θάνατο.
Στην παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου ( Κατά Λουκά Ευαγγέλιο κεφ. 16, στ. 19 - 31), ο άστεγος Λάζαρος ζει κοντά στον πλούσιο άρχοντα, ο οποίος απολαμβάνει μια πολυτελή ζωή. Η υπερβολή της χλιδής μοιάζει να έχει κλείσει τα μάτια του μπροστά στο καθημερινό μαρτύριο του Λαζάρου, ο οποίος υποφέρει από την χειρότερη μορφή ανέχειας και τις ασθένειες. Περνά ο καιρός και πεθαίνουν και οι δύο. Ο Λάζαρος βρίσκει παρηγοριά και ανάπαυση στον τόπο των δικαίων, ενώ ο πλούσιος ζει με την σειρά του το δικό του μαρτύριο στον Άδη. Απεγνωσμένος ζητά την λύτρωση ή έστω μια μικρή βελτίωση στα βάσανά του, για να λάβει την απάντηση ότι αυτό πλέον είναι αδύνατο. Ζητώντας να αναστηθεί ο Λάζαρος για να προειδοποιήσει τουλάχιστον τα αδέλφια του που βρίσκονται ακόμη στη ζωή, απογοητεύεται όταν πληροφορείται την αδυναμία των κουφών καρδιών στην αντίληψη της πραγματικότητας και στην ενσυναίσθηση.
Πολλά έχουν ειπωθεί για το νόημα και το μήνυμα των δύο αυτών παραβολών. Ας μείνουμε όμως μόνο σε ένα από αυτά. Στην μία έχουμε την εικόνα της υπέρβασης κάθε εθνοφυλετικής και θρησκευτικής προκατάληψης, ενώ στην δεύτερη έχουμε την αναλγησία και την παντελή έλλειψη ενσυναίσθησης και αλληλεγγύης. Την αδιαφορία για τα δεινά του συνανθρώπου και ακόμη χειρότερα την ενίσχυση της κοινωνικής αδικίας, τη διατήρηση και τη διαιώνισή της. Κοινός παρανομαστής των παραπάνω κοινωνικών παθογενειών η έλλειψη της Αγάπης. Όχι γενικώς και αορίστως όμως. Το θύμα είναι και στις δύο περιπτώσεις ο "Άλλος". Αυτός που δεν χωρά στο καλούπι του "κοινωνικού προτύπου" : ο αλλοεθνής, ο αλλόθρησκος, ο άστεγος, ο άνθρωπος του κοινωνικού "περιθωρίου".
Ο λόγος Του Χριστού είναι ολοφάνερα διαχρονικός και επίκαιρος. Καταλαβαίνουμε πως στην ουσία λίγα έχουν αλλάξει από τότε και η αρχαία δουλοκτητική κοινωνία της Ιουδαίας του 1ου αιώνα μ.Χ. δεν διαφέρει και τόσο από την σύγχρονη καπιταλιστική.
Χιλιάδες δυστυχισμένοι συρρέουν στην Ευρώπη παλεύοντας να γλυτώσουν από τον πόλεμο, την τυραννία και την ακραία φτώχεια για να αντιμετωπίσουν το μίσος και την βία αυτών που στο πρόσωπο του αλλοεθνούς και αλλόθρησκου αναγκεμένου βλέπουν τον "εχθρό". Φοβούνται την "εθνοφυλετική και πολιτισμική αλλοίωση". Δαιμονοποιούν το αλλόθρησκο ως μιαρό και επικίνδυνο. Επικαλούνται, ακόμη χειρότερα, τον Χριστιανισμό αυτοπροβαλλόμενοι ως "υπερασπιστές" του ποδοπατώντας στην ουσία κάθε ιδανικό και αξία του, με κύρια την Αγάπη. Σε αυτή την παράκρουση μίσους συχνά κανείς βλέπει να πρωτοστατούν χριστιανοί κληρικοί που αντί να τιμούν την αποστολική διαδοχή, ακολουθούν το παράδειγμα των πιο σκοτεινών μορφών της Ιστορίας.
Μήπως όμως συμπεριφέρονται καλύτερα στους "ομοεθνείς" και "ομοθρήσκους" τους; Εντός συνόρων βλέπουν νέους εχθρούς στο πρόσωπο όποιου ανθρώπου δεν ταιριάζει στα δικά τους πρότυπα πολιτικής τοποθέτησης, ταυτότητας φύλου και ερωτικού προσανατολισμού. Ακόμη παραπέρα, ασχέτως της δικής τους ταξικής θέσης (εντελώς κωμικοτραγικά) στρέφονται κατά όσων ζουν στην φτώχεια και στον κοινωνικό αποκλεισμό, όχι πάντα με άμεσο τρόπο, αλλά και εμμέσως με την αδιαφορία απέναντι στον πόνο και στην ανάγκη.
Ευτυχώς, απέναντι στις γελοιότητες και στο μίσος τους, στέκουν σύγχρονοι καλοί Σαμαρείτες που με τον λόγο και (κυρίως) με τις πράξεις και τον αγώνα τους υπενθυμίζουν στην κοινωνία το καθήκον και το νόημα του να είναι κανείς Ανθρωπος.